واژه‌های سال آلمان: در گذر از "مرز نور" با هدف "صفر سیاه"

۲۲ آذر ۱۳۹۳

"بنیاد زبان آلمانی"، در انتخاب واژه‌های سال این کشور به کلمه‌هایی که در بحث‌های ورزشی آلمان گُل کرده‌اند، هم نظر داشته است. گُل تعیین‌کننده‌ی فوتبالیست معروف تیم ملی، ماریو گوتزه در یکی از این گزینش‌ها نقش داشته است.
نهاد "بنیاد زبان آلمانی" در ویسبادن، واژه‌‌های سال ۲۰۱۴ آلمان را انتخاب و معرفی کرد: عبارت "مرز نور" در مقام اول جای دارد. این دو کلمه، به یادبودی متشکل از ۸ هزار بالون نورانی اشاره دارد که به مناسبت ۲۵ـ مین سال فروپاشی دیوار برلین به طول ۱۵ کیلومتر در امتداد مرز سابق میان آلمان شرقی و غربی در پاییز سال جاری در این شهر نصب شد. در بیانیه‌ی توضیحی این بنیاد برای گزینش این واژه آمده است: «این بالون‌ها، یادآور محو مرز جداییِ از هر جهت نامیمونِ بین دو آلمان است.»

به باور هیئت داوران بنیاد، «این گوی‌‌های نور به گونه‌ای موثر بازتاباننده‌ی احساسات شورانگیزی است که در اثر برچیده‌شدن بساط آلمان دموکراتیک در سال ۱۹۸۹، پس از ۲۵ سال هم‌چنان در سراسر آلمان در قلب‌ها برانگیخته می‌شود.»

بدون وام و با گُل به سوی آینده

کارشناسان"بنیاد زبان آلمانی"، واژه‌ی "صفر سیاه" را نیز به عنوان کلمه‌ی سال در ردیف دوم برگزیدند. این واژه، گویای تلاش‌های پی‌گیر دولت آلمان برای تنظیم بودجه‌ی متوازن سال ۲۰۱۵، بدون افزودن بر حجم قرض‌های این کشور است. اغلب بحث‌های سیاسی ـ اقتصادی دولت و رسانه‌ها در سال ۲۰۱۴، پیرامون این واژه دور می‌زد.

عبارتی که از سوی "بنیاد زبان آلمانی" در مقام سوم واژه‌ی سال ۲۰۱۴ برگزیده شده، ترکیب جدیدی از اصطلاح "خدا را شکر" در رابطه با گُل تعیین‌کننده‌ای است که فوتبالیست معروف تیم ملی آلمان، ماریو گوتزه روانه‌ی دروازه‌ی تیم آرژانتین کرد و این کشور را به مقام قهرمانی جام جهانی فوتبال رساند. این واژه که مبتکر آن تحریریه‌ی ورزشی روزنامه‌ی "زود دویچه‌ی تسایتونگ" بود، "گوتزه را شکر" است که آهنگ و نحوه‌ی تلفظ آن در زبان آلمانی به عبارت "خدا را شکر" بسیار نزدیک است. این واژه، هنوز هم ورد زبان ورزش‌دوستان آلمانی است.

ائتلاف بزرگ

در سال ۲۰۱۳، ترکیب ساختگی GroKo به عنوان واژه سال آلمان برگزیده شد. این ترکیب برگرفته از پنج حرف نخست دو واژه‌ی Große Koalition و به معنای ائتلاف بزرگ‌ترین حزب‌های سیاسی برای تشکیل دولت است. در انتخابات پارلمانی سپتامبر۲۰۱۳ آلمان، دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی به رهبری آنگلا مرکل، با کسب ۵ /۴۱ درصد آرا به پیروزی بزرگی دست یافتند. دولت کنونی آلمان، در نتیجه‌ی ائتلاف این دو حزب با حزب سوسیال دموکرات این کشور است.

"بنیاد زبان آلمانی" که از سال ۱۹۷۷، هر سال به انتخاب واژه‌ی سال همت می‌گمارد، با حمایت مالی وزارت فرهنگ ایالت‌های مختلف آلمان اداره می‌شود و بررسی تحولات جاری در زبان آلمانی، هم‌چنین ارائه‌ی‌پیشنهادها و توصیه‌های کاربردی از هدف‌های آن به شمار می‌رود.