احتمال "توافق سیاسی" در آخرین لحظات مذاکرات هسته‌ای؛ دیدار دوجانبه ظریف و کری

۲ آذر ۱۳۹۳

یک روز مانده به پایان مهلت برای دستیابی به توافق جامع در مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، احتمال داده می‌شود که طرفین به یک "توافق سیاسی" دست یابند. در این بین وزرای خارجه ایران و آمریکا دیداری دو جانبه داشتند.
حدود یک سال از توافق موقت ژنو می‌گذرد. در چارچوب این توافق ایران و گروه ۱+۵ بر اساس "برنامه اقدام مشترک" پذیرفتند که برنامه هسته‌ای ایران به‌ازای تسهیل برخی تحریم‌ها محدود شود.

هم‌اکنون تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران به‌ ریاست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، در وین، پایتخت اتریش حضور یافته تا برای آخرین بار پیش از پایان ضرب‌الاجل ۳ آذر (۲۴ نوامبر) به گفت‌وگو با شش قدرت جهانی بپردازند.

به گزارش ایرنا، روز یکشنبه ۲۳ نوامبر (۲ آذر) نشستی سه‌جانبه میان محمد جواد ظریف و جان کری، وزیران امور خارجه ایران و آمریکا و کاترین اشتون، نماینده گروه ۱+۵ صورت گرفت. در پی آن یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران این نشست را "خوب" ارزیابی کرده و هم‌زمان تأکید کرده که"برای قضاوت نهایی هنوز زود است".

ادامه این نشست سه‌جانبه در شامگاه یکشنبه برگزار شد. این نشست پنجمین دیدار طرفین در ششمین روز مذاکرات وین ۸ است و طرفین در تلاش هستند درباره اختلافات اساسی خود بر سر میزان نحوه غنی‌سازی اورانیوم ایران، نحوه لغو تحریم‌ها و مدت زمان توافق نهایی، راه حل مشترکی پیدا کرده و به توافق جامع دست یابند.

بیشتر بخوانید: صفحه ویژه برنامه هسته‌ای ایران

پیش از این یک عضو مذاکره‌کننده به خبرنگار ایسنا در وین گفته بود: «توافق سیاسی به معنای تمدید مذاکرات نیست بلکه به این معناست که تفاهمی سیاسی بر سر اصول توافق جامع به دست می‌آید. اما با توجه به محدودیت زمان و پیچیده و فنی بودن مسائل، بعد از یک فاصله کوتاه مجددا باز می‌گردیم و متن تفاهم شده را به همراه جزئیات و ضمائم آن که بسیار زیاد هم هستند، مکتوب و نهایی می‌کنیم.»

موضوع‌های مورد اختلاف طرفین مذاکره

لورا روزن، کارشناس مسائل هسته ای ایران و خبرنگار مسائل ایران المانیتور، در گفت‌وگو با خبرنگار "خبرآنلاین" در ارتباط با حوزه‌های اختلاف طرفین می‌گوید: شاید دیگر همه بدانند که اصلی‌ترین موضوع اختلاف یکی نحوه برداشته شدن تحریم‌هاست و دیگری تعداد سانتریفیوژهای ایران و میزانی که آنها قرار است اورانیوم غنی‌سازی کنند.»

او از نزدیک مذاکرات هسته‌ای را از مسقط تا وین دنبال کرده است، می‌افزاید که آمریکا در حال حاضر به کاربست ۴۵۰۰ سانتریفیوژ در تأسیسات غنی‌سازی ایران هم رضایت داده است، در حالی که در گذشته‌ای نه چندان دور برچیده شدن کلیه تاسیسات هسته‌ای ایران را خواستار بوده است. ایران هم در مقابل عدد ۴۵۰۰ را مطلوب نمی‌داند و خواهان افزایش این تعداد است. خانم روزن اما می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم این فاصله پرنشدنی باشد.»

خبرنگار المانیتور همچنین در رابطه با تحریم‌ها به خبرآنلاین می‌گوید: «همان‌طور که می دانید ۴ نوع تحریم علیه ایران وضع شده که ساز و کار برداشته شدن هریک از آنها با هم متفاوت است. تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌های کنگره آمریکا، تحریم‌های دولت آمریکا و تحریم‌های اتحادیه اروپا.»

خانم روزن می‌گوید که در حال حاضر طرفین نسبت به برداشته شدن پلکانی این تحریم‌ها با یکدیگر اتفاق نظر دارند. اما هنوز فاصله‌هایی در رابطه با نحوه طی مسیر این پلکان‌ها وجود دارد و هر یک از طرفین می‌خواهد مسیر نزدیک‌تر به اهداف خود را عملی سازد. این اختلافات همیشه در چنین مذاکراتی طبیعی است.»

از نظر این کارشناس، طرفین در مناسب‌ترین زمان برای حصول به توافق هستند. او می‌افزاید، همان‌طور که فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان اشاره کرده است «طرفین هیچگاه تا این اندازه به توافق نزدیک نبوده‌اند.» به همین دلیل لورا روزن کاملا به نتیجه گفتگوها خوشبین است و فکر می‌کند بالاخره توافق جامع میان ایران و ۵+۱ امضا خواهد شد.

ملاقات جان کری با سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان

در این میان جان کری، وزیر خارجه آمریکا محل مذاکرات را ترک کرده و قرار است با شاهزاده سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان سعودی دیدار کند و او را در جریان آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای با ایران قرار دهد. سعود الفیصل فقط برای گفت‌وگو با جان کری راهی وین شده است.

در این میان دیدارهای دوجانبه‌ای میان کارشناسان ارشد و معاونان وزیران خارجه‌ی ایران و آمریکا صورت گرفته است.

مجید تخت روانچی و عباس عراقچی، معاونان وزیر امور خارجه ایران در روز یکشنبه که ششمین روز مذاکرات وین۸ است، با ویلیام جوزف برنز و وندی شرمن، معاونان وزارت خارجه آمریکا، در حضور هلگا اشمید، معاون کاترین اشتون دیدار و مذاکره کردند.

خبرگزاری دولتی ایرنا نیز می‌گوید هم اکنون سه محور اصلی اختلافات میان ایران و آمریکا بر سر راه دستیابی به توافق جامع، میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران و جزییات برنامه صنعتی غنی‌سازی ایران، نحوه لغو تحریم‌ها و مدت زمان توافق نهایی است.

فردا سه‌شنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) آخرین روز مذاکرات در چارچوب مهلتی است که از پیش به منظور رسیدن به توافق جامع تعیین شده بود و افکار عمومی جهان و جامعه بین‌الملل در انتظار نتایج این مذاکرات است.